Brandveilig bouwen met de WBDBO regelgeving

Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag (WBDBO) vormt een van de belangrijkste pijlers binnen brandveilig bouwen. Voor architecten en bouwkundigen bepaalt deze eis niet alleen hoe ruimten compartimenten worden, maar ook welke materialen gebruikt gaan worden, de detaillering en ook of constructie keuzes in het ontwerp wel haalbaar zijn. In dit artikel leggen we uit wat WBDBO is, welke eisen er zijn en wat de gevolgen zijn wanneer deze prestatie niet wordt behaald.

Wat is WBDBO?

WBDBO staat voor Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag en geeft aan hoe lang een brand zich niet kan verplaatsen van het ene brandcompartiment naar het andere. Het gaat hierbij zowel om directe doorslag door constructies als om overslag via de buitenlucht. De WBDBO wordt uitgedrukt in minuten (bijvoorbeeld 30 of 60) en is een belangrijke eis binnen het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Eisen die gesteld worden vanuit WBDBO

WBDBO-eisen zijn afhankelijk van gebouwfunctie, compartimentering, positie en constructieopbouw. Hieronder worden de belangrijkste onderdelen uiteengezet.

Wettelijk kader: Bbl, NEN 6068 en brandcompartimenten

De WBDBO wordt beoordeeld volgens NEN 6068. Deze norm berekent de kans op brandoverslag op basis van warmtestraling, afstanden, gevelopeningen en het brandgedrag van materialen. Het Bbl stelt minimale prestaties vast per gebouwfunctie en -situatie.

Minimale prestatie-eisen (30 / 60 minuten en uitzonderingen)

De WBDBO-eisen vormen een directe vertaling van de minimale brandveiligheidsniveaus die het Bbl voorschrijft. Deze eisen zijn bedoeld om brandscheiding tussen compartimenten voldoende bestand te maken zodat vuur zich niet ongecontroleerd door een gebouw verspreidt.

Basisprestaties: 30 en 60 minuten

Afhankelijk van het gebruiksdoel gelden verschillende minimale eisen, zoals:

• 20 minuten WBDBO wordt toegepast op bestaande gebouwen.
• 30 minuten WBDBO bij kleinere brandcompartimenten, diverse woonfuncties en situaties waarbij de kans op snelle branduitbreiding kleiner is. Voor nieuwbouwwoningen geldt dat 30 minuten in veel gevallen ook geldig is.
• 60 minuten WBDBO bij grotere compartimenten, industriefuncties, speciale gebouwfuncties of situaties waarbij de afstand tussen compartimenten klein is en de warmtestralingsbelasting hoog kan worden.

Uitzonderingen en afwijkingsmogelijkheden

In specifieke situaties kan worden afgeweken van de standaard WBDBO-eisen, bijvoorbeeld:

• Wanneer compartimenten door situering of gevelafstand een lager risico op overslag hebben.
• Als aanvullende beschermingsmaatregelen zijn getroffen, zoals automatische blusinstallaties of rookbeheersingssystemen.
• Bij bijzondere gebouwfuncties waarin het gebruiksrisico aantoonbaar lager ligt.

WBDBO per gebouwfunctie

Per functie stelt het Bbl aanvullende eisen die samenhangen met vluchtveiligheid, bezetting en gebruiksrisico:

• Woonfunctie: meestal WBDBO 30 minuten, tenzij het gaat om grote woongebouwen of specifieke risicoklassen. Voor woonwagens geldt aanvullend dat de theoretische afstand van 5 meter van toepassing is.
• Industriefunctie: doorgaans 60 minuten vanwege grotere vuurbelasting en omvang van compartimenten.
• Kantoor- en onderwijsfuncties: afhankelijk van compartimentsgrootte vaak 30 of 60 minuten.

Invloed van gebouwgrootte en compartimentering

Hoe groter een compartiment, hoe hoger de risico’s en daarmee de WBDBO-eisen. Een groter compartiment bevat:

• meer brandbare materialen,
• langere brandduur,
• en een grotere warmtestraling naar aangrenzende delen.

Uitzonderlijke situaties: tussen gebouwen onderling

Wanneer gebouwen dicht bij elkaar staan, speelt warmtestraling via gevels een grote rol. In dergelijke gevallen kan de berekening volgens NEN 6068 leiden tot:

• hogere eisen dan de standaard 30/60 minuten,
• aanvullende maatregelen zoals brandwerende gevelbekleding of beperking van gevelopeningen.

Hoe WBDBO wordt getoetst en berekend

NEN 6068 berekent de warmtestraling op naburige bouwdelen. Wanneer de stralingswaarde binnen de vastgestelde tijd niet wordt overschreden, voldoet de constructie aan de vereiste WBDBO.

Wat gebeurt er als je je niet aan de eisen van WBDBO houdt?

Wanneer de WBDBO-eisen niet worden gehaald, kan een brand zich veel sneller door een gebouw verspreiden. Dit levert directe risico’s op voor bewoners en gebruikers, maar ook juridische consequenties. De meest voorkomende gevolgen zijn:

Risico’s tijdens brand

Een onvoldoende WBDBO kan leiden tot snelle doorslag of overslag, waardoor meerdere compartimenten gelijktijdig betrokken raken bij brand. Hierdoor neemt de veiligheid snel af.

Juridische en bouwtechnische gevolgen

• Afkeuring door toezichthouder of kwaliteitsborger
• Geen gebruiksvergunning
• Verplichte herbouw of aanpassing van constructies

Financiële risico’s en faalkosten

Ontwerpwijzigingen, vertraging en herstelwerk kunnen oplopen tot hoge kosten. Deze worden in vrijwel alle gevallen niet vergoed, en worden vaak doorberekend naar de partij die het probleem heeft veroorzaakt. Dit kan in sommige gevallen tot geschillen leiden, wat nog meer kosten met zich meebrengt.

Voldoen aan de WBDBO eisen is dus niet alleen voor de eindgebruikers noodzakelijk, maar ook gunstig voor een vlotte en financieel gezonde afronding van een project.

Verschil tussen brandwerendheid en WBDBO

Hoewel de termen geregeld door elkaar worden gebruikt, beschrijven ze twee verschillende eigenschappen: brandwerendheid gaat over hoeveel minuten een bouwdeel, zoals een wand of deur, voldoet aan criteria voor vlamdichtheid (E), thermische isolatie (I) en eventueel draagvermogen (R).

Bij WBDBO daarentegen wordt gekeken naar het volledige vermogen van constructies om brandoverslag of -doorslag naar een ander compartiment te voorkomen, inclusief warmtestraling via de buitenlucht.

Veelgebruikte materialen om aan de WBDBO-eisen te voldoen

Onderstaande materialen worden veel toegepast in constructies die moeten voldoen aan WBDBO vereisten. Elk materiaal draagt op een andere manier bij aan het voorkomen van branddoorslag en brandoverslag.

• Minerale wol (steenwol en glaswol): is door de hoge smelttemperatuur, stabiliteit en thermische isolatie een van de meest toegepaste brandveilige isolatiematerialen.
• Brandwerende gips- en calciumsilicaatplaten: worden gebruikt om lichte scheidingsconstructies te versterken en verhogen de brandwerendheid door vochtgebonden warmteafgifte en vertraagde temperatuurstijging.
• Cellenbeton en kalkzandsteen: steenachtige materialen bieden van nature een hoge weerstand tegen vlamdoorslag en warmtestraling. Daarom worden ze vaak toegepast in woningscheidende wanden, schachten en compartimentscheidingen.
• Brandwerende afdichtingsmaterialen: zijn onmisbaar bij het afdichten van doorvoeringen en naden omdat deze aansluitingen vaak de zwakste schakel vormen in een constructie.

Bouwen volgens de WBDBO-eisen met Forster Nederland

In het assortiment van Forster Nederland vind je een breed scala aan producten die helpen bij het realiseren van WBDBO-conforme ontwerpen. Zo bieden we onder andere:

Brandwerend PU-schuim

Brandwerend PU-schuim wordt toegepast voor het brandveilig vullen en afdichten van naden en aansluitingen in wanden, plafonds en kozijnen. Het schuim zet uit bij verhitting, sluit open ruimtes af en helpt om de EI-prestatie van een constructie te behouden.

Brandwerende kitten

Brandwerende kitten worden gebruikt om aansluitingen, naden en doorvoeringen rook- en branddicht af te werken. Ze blijven elastisch, sluiten kieren af en voorkomen vroegtijdige rookdoorslag.

Brandwerende lijm

Brandwerende lijm wordt toegepast voor het verlijmen van brandwerende platen en isolatiematerialen. De lijm draagt bij aan een stabiele constructie die tijdens brand niet loslaat of bezwijkt.

Brandwerend compriband

Brandwerend compriband is geschikt voor afdichtingen rondom kozijnen en gevelelementen. Het zet uit en vormt een rook- en brandwerende barrière die kritieke aansluitdetails beschermt.

Brandwerend beglazingband

Brandwerend beglazingband wordt toegepast in beglazingssystemen met brandwerend glas. Het band zorgt ervoor dat glas veilig op zijn plaats blijft en dat er geen rook of vlammen langs de randen doordringen.

Brandwerend opschuimend band

Opschuimend band zet sterk uit onder invloed van hitte en vult openingen rondom kozijnen, dilataties en constructieovergangen. Hierdoor wordt brand- en rookdoorslag effectief vertraagd.

Brandwerende platen

Brandwerende platen worden toegepast voor het bekleden van wanden, plafonds, installatieschachten en staalconstructies. Ze verhogen de EI-prestatie en beschermen constructies tegen snelle temperatuurstijging.

Brandwerende sandwichpanelen

Deze panelen combineren isolatie en brandwerendheid in één element. Brandwerende sandwichpanelen worden gebruikt voor wanden en plafonds waar zowel thermische prestaties als compartimentering vereist zijn, bijvoorbeeld in industriële gebouwen of opslagruimten.

Contact opnemen

Benieuwd naar wat Forster Nederland nog meer voor jouw organisatie kan betekenen? Neem dan gerust contact met ons op, we helpen je graag verder.