Alles wat je moet weten over de U-waarde

In de bouw draait alles om het creëren van comfortabele, energiezuinige en duurzame gebouwen. Daarbij spelen isolatie en warmtebehoud een grote rol. Een van de maten waarmee isolatie en warmtebehoud wordt gemeten is de U-waarde.

De U-waarde geeft weer hoe goed of slecht een constructie warmte vasthoudt. Een hoge U-waarde betekent dat veel warmte verloren gaat, terwijl een lage U-waarde juist duidt op een goed isolerende constructie. Hoe lager de U-waarde, hoe beter het gebouw presteert op het gebied van energie-efficiëntie.

In dit artikel lees je wat de U-waarde betekent, welke soorten U-waardes er zijn, hoe de berekening in zijn werk gaat, en welke wet- en regelgeving van toepassing is. Ook ontdek je welke subsidiemogelijkheden er zijn en hoe Forster Nederland kan helpen om de thermische prestaties binnen jouw project te verbeteren.

Wat betekent de U-waarde?

De U-waarde geeft aan hoeveel warmte per vierkante meter en per graad temperatuurverschil door een constructie stroomt. Hoe lager de waarde, hoe beter het materiaal isoleert. De eenheid wordt uitgedrukt in W/m²·K. Dit staat voor watt per vierkante meter per kelvin.

Kort gezegd is de U-waarde het omgekeerde van de warmteweerstand (R-waarde): hoe hoger de weerstand, hoe lager het warmteverlies.

De U-waarde wordt vooral gebruikt bij glas, kozijnen en gevels. Voor daken en vloeren spreken we vaker over Rc-waarden. Fabrikanten berekenen de U-waarde vaak zelf of met gespecialiseerde software, omdat het om een complexe som gaat van verschillende materialen en lagen.

Let op: In technische documenten zie je vaak verschillende U-waarden terug, zoals Ug, Uf en Uw. Hier gaan we dadelijk verder op in.

De verschillende U-waardes

De U waarde is op zichzelf nog een vrij algemeen begrip. Het is bij het maken van een keuze in ramen, deuren en kozijnen veel belangrijker om te kijken naar de drie varianten op de U-waarde, namelijk: Ug, Uf en Uw.

Ug-waarde

Om te beginnen met de Ug waarde. De Ug-waarde beschrijft hoeveel warmte er verloren gaat via glas. Hoe beter de beglazing, hoe lager de waarde, wat resulteert in minder warmteverlies.

Richtlijnen voor de verschillende soorten glas zijn als volgt:

• Enkel glas: ongeveer 5,8 W/m²K
• Dubbel glas: circa 2,8 W/m²K
• HR+ of HR++ glas: tussen 1,5 en 1,1 W/m²K
• HR+++ of triple glas: tussen 0,9 en 0,5 W/m²K
• Vacuümglas: tussen de 0,7 en 0,4 W/m²K

Als we het verschil tussen enkel glas en het populaire HR+++ glas bekijken, zien we dat triple glas 5x beter isoleert. Een aanzienlijk verschil.

Uf-waarde

De Uf-waarde gaat over het kozijn, waarbij de ‘f’ voor frame staat. Dit cijfer laat zien hoeveel warmte er verloren gaat via het frame. De waarde hangt af van het materiaal en de opbouw.

Houten kozijnen isoleren redelijk goed, afhankelijk van de houtsoort. Kunststof profielen daarentegen scoren vaak beter door hun meerkamerstructuur. Hoe meer kamers een kozijn bevat, hoe lager de Uf-waarde.

Richtlijnen voor de 3 soorten kozijnen zijn:

• Houten kozijnen: 2.1 - 0.85 W/m²K
• Aluminium kozijnen: 2.4 - 0.90 W/m²K
• Kunststof kozijnen: 1.8 - 0.70 W/m²K

PSI-waarde

De PSI-waarde (ook wel ψ-waarde genoemd) geeft aan hoeveel warmte verloren gaat langs de randen van het glas of op de overgang tussen glas en kozijn. Deze randverliezen lijken klein, maar kunnen veel invloed hebben op de totale isolatiewaarde van een raam.

Een lage PSI-waarde betekent dat er weinig warmteverlies optreedt langs deze naden, wat de totale Uw-waarde van het raam positief beïnvloedt. De PSI-waarde hangt af van de kwaliteit van de afstandhouder (spacer), het type afdichting en de aansluiting tussen glas en frame.

Door te kiezen voor thermisch verbeterde afstandhouders of zogenaamde 'warme randen', kan de PSI-waarde worden verlaagd, wat zorgt voor een betere energieprestatie.

Uw-waarde

De Uw-waarde geeft het warmteverlies weer van het complete raam. De ‘W’ staat in dit geval voor Window. Het gaat hier dus om glas, kozijn en aansluitingen samen. Deze waarde is het meest relevant bij de beoordeling van energieprestaties.

De Uw-waarde wordt berekend aan de hand van een formule waarin zowel het glas, het kozijn als de afstandshouders zijn meegenomen. De formule luidt als volgt:

Uw = (Af x Uf + Ag x Ug + lg x ψg) / (Af + Ag)

De bovenstaande grootheden hebben de volgende betekenis:

• Af: oppervlakte kozijn
• Uf: U-waarde kozijn
• Ag: oppervlakte glas
• Ug: U-waarde glas
• lg: lengte afstandshouder
• ψg: lineaire warmtedoorgangscoëfficiënt van de afstandshouder

Met deze formule worden alle relevante onderdelen van het raam meegenomen in één totale waarde. Hierdoor krijg je een realistisch beeld van de isolatieprestatie van de gehele constructie, niet alleen van het glas of het frame afzonderlijk. Een lagere Uw-waarde betekent minder warmteverlies en dus een energiezuiniger gebouw.

Praktische tip: De Uw-waarde geeft het beste beeld van de werkelijke isolatie. Vergelijk offertes daarom altijd op basis van deze waarde.

Wet- en regelgeving rondom de U-waarde

De U-waarde heeft een belangrijke rol binnen de huidige bouwregelgeving. In Nederland is deze waarde direct gekoppeld aan de BENG-normen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen), die sinds 1 januari 2021 gelden. Hoe lager de U-waarde van constructiedelen, hoe beter het gebouw voldoet aan de energieprestatie-eisen.

Bouwbesluit en BENG-eisen

Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) verwijst naar normen die minimale eisen stellen aan de isolatiewaarden van gevels, daken, vloeren en kozijnen. Volgens de informatie van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) mag de warmtedoorgangscoëfficiënt (U-waarde) na het vervangen of vernieuwen van een raam, deur of kozijn in de thermische schil maximaal 2,2 W/m²·K bedragen.

Bij nieuwbouw wordt de U-waarde meegenomen in de BENG-toetsing als onderdeel van de berekening van de totale energiebehoefte en het warmteverlies van de gebouwschil. Zo wordt duidelijk hoe goed de constructie bijdraagt aan de energieprestatie van het gebouw.

Europese normen

De berekening van de U-waarde gebeurt volgens de Europese norm NEN-EN ISO 10077 (voor ramen en deuren) en NEN-EN ISO 6946 (voor andere constructies). Deze normen zorgen voor eenduidige en betrouwbare berekeningen, zodat resultaten tussen fabrikanten vergelijkbaar blijven.

Renovatie en labelverbetering

Ook bij renovatieprojecten speelt de U-waarde een belangrijke rol. Bij het verbeteren van bestaande gebouwen moeten kozijnen en beglazing voldoen aan minimale isolatiewaarden om in aanmerking te komen voor subsidies of om een beter energielabel te behalen. Volgens de huidige eisen mag de U-waarde van de thermische schil bij vervanging van ramen en kozijnen maximaal 2,2 W/m²·K bedragen.

Subsidie aanvragen voor het verbeteren van de U waarde

Er zijn in Nederland verschillende subsidiemogelijkheden voor het verbeteren van de isolatieprestaties, waaronder die van ramen en kozijnen met een lage U-waarde.

ISDE-subsidie (Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing)

Particulieren en zakelijke gebruikers kunnen via de ISDE-regeling subsidie aanvragen voor energiebesparende maatregelen, zoals het plaatsen van HR++ of triple glas. De subsidiebedragen zijn afhankelijk van de behaalde U-waarde. Hoe lager de waarde, hoe hoger het bedrag dat vergoed wordt.

Subsidie voor verenigingen en VvE’s

Ook VvE’s en woningcorporaties kunnen gebruikmaken van subsidieregelingen voor collectieve verduurzaming. Hierbij wordt gekeken naar de verbetering van het totale energieverbruik en de gemiddelde isolatiewaarden.

Gemeentelijke regelingen

Veel gemeenten bieden daarnaast lokale subsidies of leningen aan voor energiebesparende maatregelen. Deze kunnen verschillen per regio, maar richten zich vaak op verbeteringen aan de gebouwschil zoals ramen, deuren en gevels met lage U-waarden.

Door gebruik te maken van deze regelingen kunnen zowel particuliere als zakelijke bouwprojecten profiteren van lagere investeringskosten én een hogere energieprestatie.

De U-waarde verbeteren met Forster Nederland

Een goede U waarde begint met de juiste materiaalkeuzes. Forster Nederland biedt een breed scala aan producten en oplossingen die bijdragen aan energiezuinige en duurzame bouwprojecten. In ons assortiment vind je onder andere:

Forster profielen

De systeemprofielen van Forster zijn ontworpen met aandacht voor thermische prestaties. In sommige systemen wordt gebruikgemaakt van thermische onderbrekingen en ruimte gelaten voor isolatievullingen, zodat de warmteverliezen via het kozijn beperkt blijven. Dit zorgt voor een betere totale U-waarde van het raam.

Afdichtingsproducten

Door goede afdichtingsoplossingen toe te passen kunnen lucht- en waterinwerking worden beperkt. Daarmee wordt extra warmteverlies voorkomen en blijft de bouwschil beter luchtdicht en isotermer. Forster levert diverse afdichtingsoplossingen die bijdragen aan die functies.

Beglazingskitten

Glaskit vormt de afdichting tussen glas en kozijn. Wanneer deze randafdichting zorgvuldig wordt uitgevoerd, wordt extra warmteverlies langs de randen verminderd. Zo blijft de theoretisch berekende U-waarde beter behouden.

Contact opnemen met Forster Nederland

Benieuwd wat Forster Nederland nog meer voor jouw (nieuw)bouwproject kan betekenen? Neem dan contact met ons op, we helpen je graag verder.